Het Schakelpunt Grensbelemmeringen Vlaanderen-Nederland zoekt oplossingen voor grensbelemmeringen in de grensregio. Om dat te kunnen uitvoeren kunnen grensbelemmeringen bij het Schakelpunt worden ingediend en gaat het Schakelpunt oplossingsrichtingen en verschillende belangen inventariseren en analyseren met organisaties in de grensregio, lokale, regionale en centrale overheden en internationale organisaties. Uiteindelijk moet dat resulteren in de agendering van een belemmering en een gedragen oplossing bij de bevoegde instanties in Nederland en Vlaanderen.
Het Schakelpunt Grensbelemmeringen Vlaanderen – Nederland is een ontwikkelingstraject voor de duur van 3 jaar (2024 – 2027) waarin kennisinstellingen, regionale overheden en departementen samenwerken. De Vlaamse overheid, het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, Provincie Zeeland, UHasselt en ITEM – Maastricht hebben het Schakelpunt gelanceerd en gefinancierd.
De Europese Unie draagt bij aan deze samenwerking via het Interregprogramma Vlaanderen-Nederland. De oprichting van het Schakelpunt is een besluit van de Vlaamse & Nederlandse regeringen.
De Europese Unie creëerde in 1990 Interreg om grensoverstijgende samenwerking binnen Europa te bevorderen. Elk grensgebied binnen de EU heeft zijn eigen Interreg-programma.
Interreg Vlaanderen-Nederland
Interreg Vlaanderen-Nederland is een samenwerkingsprogramma tussen Vlaanderen en Nederland, dat tot doel heeft de economische, sociale en territoriale ontwikkeling van de regio te bevorderen door middel van grensoverstijgende samenwerking. Het programma ondersteunt projecten op het gebied van innovatie, duurzaamheid, arbeidsmarkt, duurzaam toerisme en het aanpakken van grensknelpunten.
Door het stimuleren van samenwerking tussen verschillende partijen uit de regio’s, draagt Interreg Vlaanderen-Nederland bij aan het versterken van de grensoverschrijdende samenwerking en het vergroten van de welvaart en het welzijn in de regio.
In de Nederlandse grensregio’s speelt al lang de vraag hoe men de grensoverschrijdende samenwerking met de naburige overheden in België en Duitsland juridisch beter zou kunnen onderbouwen en stimuleren. In 2016 lanceerde de toenmalige vicepresident van de Nederlandse Raad van State, de heer Piet-Hein Donner, het idee om in grensgebieden de mogelijkheid te scheppen om bij specifieke knelpunten gericht van (huidige) regelgeving af te kunnen wijken zonder de hele regelgeving zelf aan te passen/ in wezen te veranderen. Het doel hiervan is om belemmeringen te vinden voor belemmeringen, zonder dat daarvoor een grote wetswijziging nodig is in de betrokken landen.
Een eerste concrete casestudie zou alvast inzicht kunnen geven in de knelpunten die grensoverschrijdende samenwerking en mobiliteit tussen Vlaanderen en Nederland concreet belemmeren. De fusie van de havens van Gent en Zeeland Seaports tot North Sea Port is hiervoor gebruikt om meer inzicht te krijgen in grensknelpunten.
Vervolgens hebben de provincie Zeeland en het Nederlands ministerie van Binnenlandse Zaken & Koninkrijsrelaties op 22 oktober 2018 aan ITEM gevraagd om een oplijsting te maken van knelpunten voor North Sea Port in het grensoverschrijdende havengebied van Gent en Zeeland. Het gaat hier over knelpunten die veroorzaakt worden door verschillen in wet- en regelgeving tussen beide landen.
Voor de toenmalige Vlaamse en Nederlandse regeringen waren de inzichtelijk gemaakte grensbelemmeringen in het North Sea Port gebied (Gent – Terneuzen – Vlissingen) aanleiding om mevrouw Berx (gouverneur van de provincie Antwerpen) en de heer Donner te vragen een aanpak uit te werken in een bestuurlijke werkgroep.
De werkgroep adviseert knelpunten als gevolg van verschillen in wetgeving niet aan te pakken door nieuwe algemene regels te maken of bestaande regelgeving aan te passen, maar door er gericht voor specifieke gevallen van af te wijken (“niet aanpassen, maar afwijken”). De werkgroep veronderstelt dat een oplossing van een concreet, zwaarwegend knelpunt meer aanvaard wordt wanneer de wetgeving in één of beide landen niet aangepast hoeft te worden. Het eindverslag van de werkgroep adviseert om de bestuurlijke organisatie van de grensoverschrijdende samenwerking Vlaanderen – Nederland te versterken door de ondersteuning van een professioneel secretariaat in de vorm van het Schakelpunt. Het advies richt zich op zowel de centrale als de regionale overheden in Vlaanderen en Nederland.
Tijdens de Vlaams-Nederlandse top van januari 2023 werd de bestaande coördinerende opdracht van de gouverneur van Oost-Vlaanderen en de commissaris van de Koning in de provincie Zeeland bevestigd. Zij krijgen de taak om voor de gehele grensregio de agenda, voorzien van oplossingen, aan te kaarten bij de leden van beide regeringen. De regeringen gaan daarmee een inspanningsverplichting aan om tot resultaten te komen voor de aangeleverde agendapunten. De Nederlandse en Vlaamse regering onderstrepen hiermee het regionale en nationale belang van betere grensoverschrijdende samenwerking en geven concrete vraagstukken in onze grensregio’s meer prioriteit. Hierbij werd ook het plan om Interreg-financiering aan te vragen voor de oprichting van het Schakelpunt grensbelemmeringen Vlaanderen-Nederland ondersteund.
De Provincie Zeeland neemt de rol op van projectverantwoordelijke (PV). Zeeland levert expertise op het gebied van EU-project- en financieel management en grensoverschrijdende samenwerking. Bovendien levert de Commissaris van de Koning van de provincie Zeeland in zijn rijkstaak als bestuurlijke grenscoördinator een belangrijke bijdrage door zich in te zetten om geselecteerde grensbelemmeringen te agenderen bij de ministers.
Officiële website van het Schakelpunt Grensbelemmeringen Vlaanderen-Nederland.
Volg ons op LinkedIn
Copyright © 2025 Schakelpunt Grensbelemmeringen Vlaanderen-Nederland
Gemaakt met ❤️ Daan Computers B.V.
